Matter to nowy standard budowania bezprzewodowego, inteligentnego domu, który oficjalnie zaprezentowano w październiku 2022. Został on entuzjastycznie przyjęty i szybko produkty z logiem „Matter” stały się obiektem pożądania wielu osób wchodzących do świata smart home. Na czym polega fenomen Matter i czy to naprawdę rewolucyjne rozwiązanie? I czy Matter to to samo co Thread?

Czym jest Matter

Matter to tylko (a może i aż) próba uporządkowania chaosu panującego na rynku urządzeń smart home. Jeżeli chcemy stworzyć prawdziwy system inteligentnego domu, poszczególne urządzenia muszą mieć możliwość współpracy ze sobą. Możemy wyposażyć się w dziesiątki urządzeń, ale jeżeli każde z nich będzie wymagać użycia aplikacji od producenta danego rozwiązania, a do tego nie będą one „rozmawiać” ze sobą – nie będzie to ani wygodne, ani smart.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby spróbować zbudować inteligentny dom na urządzeniach od jednego producenta. Ale w pewnym momencie może pojawić się problem – potrzebujemy np. czujnik zalania, a „nasz” producent go nie oferuje.

Jednym z rozwiązań tego problemu jest wykorzystanie urządzenia, które „zepnie” różne akcesoria w jeden system. Najpopularniejszymi dostawcami takich bezprzewodowych systemów są:

• Apple (HomeKit) – głośnik HomePod lub przystawka do telewizora AppleTV
• Google (Google Home) – Nest Hub
• Amazon (Alexa) – głośniki Echo
• Samsung (SmartThings) – Aeotec Smart Home Hub, a także wybrane monitory, telewizory, a nawet niektóre lodówki (nie w Europie)

Wspomnę tu jeszcze o Home Assistant, ale to nie jest rozwiązanie „systemowe”, a coś dla bardziej zaawansowanych miłośników smart home – o czym napiszę w osobnym tekście.

Poza samym urządzeniem, które działa jako bramka, producenci dodają do nich jeszcze aplikację, dzięki której można zarządzać automatyzacjami, ustawieniami itd.

Takie podejście do tematu rozwiązuje pewien kłopot, ale pojawia się inny 🙂

Zwróćcie uwagę na fiszkę dołączoną do przykładowej smart listwy marki Meross widocznej na zdjęciu powyżej. Mamy tam informację, że działa ona z systemem Amazon Alexa, Google Home oraz Samsung SmartThings. Jednocześnie czerwonym kolorem podkreślono informację „Apple HomeKit NOT supported” – nie współpracuje z system Apple HomeKit.

Informacja ta jest jawna i nie to jest problemem. Kłopot może pojawić się w momencie, gdy kupisz taką listwę, by działała np. z Google Home, a po jakimś czasie uznasz, że chcesz zmienić cały system na Apple HomeKit. Wtedy taka listwa niestety nie będzie widoczna w aplikacji Apple Dom. Można próbować rozwiązać tę sytuację np. przy pomocy Homebridge czy Home Assistant, ale wiąże się to z kolejnymi wydatkami i nie jest tak intuicyjne jak fabryczny system.

I tu wchodzi Matter, cały na biało

Matter wystartował jako porozumienie firm Google, Samsung, Amazon, Apple oraz Zigbee Alliance. Firmy te opracowały wspólny standard, dzięki któremu urządzenia wspierające Matter będzie można ze sobą łączyć. Niezależnie od tego z którego bezprzewodowego systemu smart home będziemy korzystać, czy którego producenta kupimy urządzenie. Jeżeli na opakowaniu będzie znajdowało się logo Matter – będzie to znaczyło, że uda się dane akcesorium skomunikować z naszym inteligentnym systemem.

Do działania będzie nadal potrzebna centralka (tzw. router brzegowy), która zepnie wszystkie akcesoria w jeden system, a do tego zapewni im łączność z internetem. Kilka akapitów wyżej wymieniłem czterech największych dostawców takiego sprzętu i oprogramowania, ale będą pojawiać się kolejni. W niedalekiej przyszłości na europejski rynek wejdzie chociażby popularna Aqara ze swoją bramką M3. Do tej pory Aqara do swoich bramek umożliwiała podłączenie (prawie) wyłącznie własnych urządzeń. M3 to zmieni i dzięki wspieraniu standardu Matter, pozwoli na podłączenie i obsługę akcesoriów także innych firm (zgodnych z Matter).

Czy Matter to taka nowość?

I tak, i nie. Od dawna w sklepach można przecież znaleźć smart urządzenia, które współpracują z wszystkimi systemami „wielkiej czwórki”. Pokazaną przeze mnie wcześniej listwę Meross, można kupić również w wersji, która wspiera Apple HomeKit, a także Google Home, Amazon Alexa i Samsung SmartThings.

Jednak gdy na rynku będą pojawiać się kolejni producenci ze swoimi smart systemami zgodnymi z Matter (np. Aqara z bramką M3), może się okazać, że takiej listwy już z nimi nie sparujemy. Chyba, że producent danego akcesorium wyda aktualizację jego oprogramowania do Matter. To się zresztą dzieje, chociażby Eve wypuściło firmware dla kilku swoich urządzeń (m.in. najnowszej wersji smart gniazdka Eve Energy).

Urządzenia zgodne z Matter dadzą po prostu większą odporność na to, co przyniesie nam czas.

Czy moje urządzenia nie-Matter przestaną działać?

Absolutnie nie. Nadal będziesz mógł korzystać ze swoich smart akcesoriów w ekosystemie, który posiadasz (lub w innych, z którymi dany sprzęt jest kompatybilny).

Czy Matter to to samo co Thread?

Nie! W wielu artykułach Matter oraz Thread pojawiały się zestawione ze sobą, często opisywane tak, jakby to było prawie to samo. Czym jest Matter, opisałem już wyżej – jest to standard, który pozwala komunikować się urządzeniom różnych producentów z bramkami (także od różnych dostawców), które robią za serce smart domu.

Natomiast Thread jest nową technologią, dzięki której urządzenia smart home przesyłają dane – tak jak WiFi, Bluetooth, Zigbee czy Z-Wave.

Innymi słowy – Matter to zagadnienie programowe, a Thread sprzętowe. Jeżeli firma uzna, że swoje stare urządzenia chciałaby mieć zgodne z Matter – będzie to kwestia napisania odpowiedniego oprogramowania. Natomiast wyposażenie ich w komunikację Thread nie będzie już możliwe – trzeba byłoby wbudować chip łączący się przez Thread.

Tak czy owak – Matter i Thread, choć występują często obok siebie, są czymś zupełnie innym. A o Thread szczegółowo napiszę w osobnym tekście.

W jaki sposób komunikują się urządzenia zgodne z Matter

Do komunikacji urządzeń zgodnych z Matter używane są trzy technologie:

• Wi-Fi
• Thread
• Ethernet (czyli sieć LAN)

Urządzenia zgodne z Matter mają także możliwość skorzystania z Bluetooth, ale tylko w celu parowania urządzeń lub komunikowania się ze smartfonem, w razie zgubienia zasięgu sieci Thread lub Wi-Fi.

Ale…

To nie oznacza, że producenci, którzy do tej pory w swojej ofercie mieli akcesoria komunikujące się dzięki innym technologiom, np. Zigbee, nagle będą musieli je wszystkie fizycznie przerabiać, aby były „zgodne z Matter” (cudzysłów nieprzypadkowy). Urządzenia łączące się np. przez Zigbee i tak musiały mieć swoją bramkę, która odbierała od nich sygnał i przesyłała dalej w świat przez Wi-Fi lub po kablu. Dlatego wystarczy aby… sama bramka stała się zgodna z Matter (dzięki aktualizacji oprogramowania), a urządzenia do niej podłączone też takie się stały.

Jest to z jednej strony logiczne, z drugiej zaś marketing od razu zaczął ten fakt wykorzystywać na swój sposób (nie zawsze sensowny). Np. firma Aqara na swojej stronie podaje, że wypuściła aktualizację dla bramki M2, dzięki czemu podłączone do niej akcesoria Zigbee będą widoczne w aplikacjach zgodnych z Matter. Jednocześnie dodają, że to bramka „będzie rozmawiać” z Matter przy pomocy Wi-Fi.

I tu Aqara mogłaby postawić kropkę. Ale linijkę niżej, dużymi literami piszą „Add Matter support of 40+ Aqara Zigbee devices” (dodaj wsparcie Matter do ponad czterdziestu urządzeń Aqara komunikujących się przez Zigbee).

Człowiek niezaznajomiony do końca ze wszystkimi pojęciami mógłby uznać, że skoro kupił głośnik Apple Homepod, który działa jako bramka Matter, to będzie mógł podłączyć bezpośrednio do niego np. czujnik temperatury Aqara. Przecież Aqara coś gdzieś wspominała o Matter (przynajmniej jako tako to tłumacząc na tej samej stronie), a sklepy to podchwyciły, tylko zwykle nie wyjaśniają, o co w tym wszystkim chodzi (albo wręcz mają błędne opisy). Sprawa oczywiście dotyczy nie tylko Aqary, to był tylko przykład.

Czy warto wchodzić w Matter?

Matter to nadal świeży standard i choć cały czas przybywa urządzeń z nim zgodnych, nie ma ich JESZCZE zastraszająco dużo. Niemniej za kilka lat, chcący się liczyć producenci, będą musieli dostosować swoje smart urządzenia do Matter. Jeżeli tylko nie nastąpi rozłam wśród największych firm – jest szansa, że Matter przetrwa i na długie lata wyznaczy standardy bezprzewodowego smart home. Coś na miarę powszechnie stosowanego złącza USB, które jest co jakiś czas unowocześniane, ale z zachowaniem kompatybilności wstecznej.

Obecnie zaczynając budowę bezprzewodowego inteligentnego domu, jeżeli tylko chcesz wejść w Matter, na pewno postawiłbym na bramkę/koncentrator (Apple/Samsung/Amazon/Google), który komunikuje się także przez Thread (nie wszystkie bramki to robią). A co do kolejnych urządzeń, którymi będziemy rozbudowywali system – cóż, jeżeli masz do wyboru dwa podobne akcesoria – jedno obsługujące Matter, a drugie nie, przy podobnej cenie zdecydowanie brałbym to z Matter 🙂